WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT INSPEKCJI HANDLOWEJ W KIELCACH
05.12.2023 r.
27.11.2023 r.
16.11.2023 r.
Zakończone postępowanie dotyczyło rabatów stosowanych przez brokerów mediowych, czyli podmioty zajmujące się odsprzedażą czasu reklamowego pozyskanego od stacji telewizyjnych do domów mediowych. W Polsce na tym rynku działają Polsat Media, TVN Media oraz Biuro Reklamy TVP. Świadczą oni usługi zarówno dla przedsiębiorców ze swojej grupy kapitałowej, jak i dla innych nadawców.
W trakcie postępowania sprawdzano przede wszystkim rabaty progresywno-obrotowe (określane również jako „AVB” - Agency Volume Bonus, czy też tzw. kick-back). W ramach postępowania rozumiane były one jako wynagrodzenie wypłacane domowi mediowemu lub reklamodawcy przez podmiot oferujący miejsce w mediach. Rabat ten stanowi premię za osiągnięcie w danym okresie celu sprzedażowego lub innych ustaleń związanych z realizacją warunków umownych.
Prezes UOKiK badał, czy rabaty progresywno-obrotowe zniekształcają decyzje domów mediowych w sprawie przeznaczenia budżetów na reklamę telewizyjną i tym samym mogą skłaniać do skoncentrowania zamówień lub wydatków u konkretnych brokerów. Przeprowadzona analiza nie wykazała jednak takich tendencji. Domy mediowe przy wyborze brokera kierują się dopasowaniem mediów do potrzeb kampanii i grupy docelowej klienta. Ustalono również, że nie występują na rynku istotne bariery, które uniemożliwiałyby nadawcom zmianę brokera.
- Celem postępowania była weryfikacja, czy stosowane przez te podmioty rabaty mogą przyczyniać się do zamknięcia rynku usług brokerskich w zakresie sprzedaży reklamy telewizyjnej. Bardzo gruntownie przeanalizowaliśmy sytuację rynkową i widzimy, iż kick-backi są obecnie pewnym standardem stosowanym przez uczestników rynku, który nie ogranicza konkurencji pomiędzy przedsiębiorcami – mówi Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.
Postępowanie w sprawie reklamy telewizyjnej zostało zakończone. Prezes Urzędu nie wyklucza jednak przeprowadzenia w przyszłości analizy systemów rabatowych stosowanych w innych segmentach rynku reklamy, m.in. cyfrowej, prasowej czy radiowej.
Program Sygnalista
Przypominamy, że Urząd prowadzi program pozyskiwania informacji od anonimowych sygnalistów. Wejdź na konkurencja.uokik.gov.pl/sygnalista/ i skorzystaj z prostego formularza. System gwarantuje całkowitą anonimowość, także wobec Urzędu.
Prezes UOKiK na bieżąco monitoruje relacje dużych sieci handlowych z dostawcami produktów rolno-spożywczych. Analizowane są m.in. rabaty, jakie sieci handlowe uzyskują od swoich kontrahentów. Część z nich może bowiem stanowić nieuczciwe wykorzystywanie przewagi kontraktowej przez największe sklepy w Polsce. Niedozwolone działania mogą polegać m.in. na uzyskiwaniu rabatów retrospektywnych, pomimo niespełnienia uprzednio określonych warunków. Niedopuszczalne jest również ustalanie warunków rabatowania na kolejny rok współpracy już po jego rozpoczęciu, z obowiązkiem uwzględnienia nowych warunków z mocą wsteczną.
Takie praktyki mogła stosować spółka SCA PR Polska (centrala zakupowa dla sklepów Intermarche). Przeprowadzone postępowanie wykazało, że spółka zawierała umowy dotyczące warunków handlowych z dostawcami produktów rolno-spożywczych na dany rok z opóźnieniem, oczekując od kontrahentów uwzględnienia nowych warunków od początku tego roku. Oznacza to, że dostawcy realizując zamówienia w okresie od 1 stycznia danego roku do dnia podpisania umowy, nie mieli pewności na jakich zasadach i warunkach zostanie wstecznie rozliczona sprzedaż. Występowały również sytuacje, w których dostawcy byli obciążeni dodatkowymi rabatami, nie przewidzianymi w pierwotnych umowach o dostawy.
Ponadto spółka uzyskiwała od dostawców rabat retrospektywny, mimo że wartość obrotu, od której strony w uprzedniej umowie uzależniły jego udzielenie, nie została osiągnięta w danym okresie rozliczeniowym. W konsekwencji tych działań dostawcy byli pozbawiani części dochodu przysługującego im z tytułu współpracy z siecią.
- Niedopuszczalna jest sytuacja, w której dostawcy produktów nawet przez kilka miesięcy nie wiedzą, jakie wynagrodzenie otrzymają za sprzedane towary lub ich dochody są zmniejszane poprzez rabaty retrospektywne, które nie wynikają z podpisanych umów. Dlatego zobowiązałem spółkę odpowiedzialną za zakupy w sieci Intermarche do zmiany praktyk i zwrotu niesłusznie pobranych opłat – mówi Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.
Zgodnie z nałożonym zobowiązaniem spółka SCA PR zwróci pobrane kwoty wraz z odsetkami za opisane wcześniej rabaty zakwestionowane przez Prezesa UOKiK.
Ponadto spółka przestanie zawierać z dostawcami umowy określające warunki rabatów na dany rok już po jego rozpoczęciu, z mocą wsteczną. Dzięki temu dostawcy będą znali warunki finansowe współpracy z siecią Intermarche w momencie rozpoczęcia współpracy na konkretny okres.
Zobowiązanie dotyczy również umów zawartych na 2023 rok i dostawców produktów rolno-spożywczych, którzy zobowiązani są do udzielania rabatu po osiągnięciu progu obrotowego. Spółka zwróci się do nich z propozycją zmiany umowy, tak aby wysokość rabatu zależna była od wartości zakupów produktów w okresie od dnia zawarcia umowy (a nie jak dotychczas od początku roku) do końca 2023 roku.
Wydana decyzja to nie jedyne działanie Prezesa UOKiK Tomasza Chróstnego dotyczące rabatów i opłat w relacjach sieci handlowe - dostawcy. Przykładowo w 2020 r. została wydana decyzja dotycząca Jeronimo Martins Polska – właściciela sieci Biedronka. Spółka narzucała swoim kontrahentom nieuczciwe rabaty. W 2021 r. Prezes UOKiK wydał decyzje dotyczącą Eurocash. Przedsiębiorca pobierał od dostawców produktów rolnych i spożywczych szereg dodatkowych oraz nieuzasadnionych opłat. Część usług, za które płacili kontrahenci, w ogóle nie była wykonywana, a niektóre spółka powinna świadczyć w ramach podpisanej umowy bez dodatkowego wynagrodzenia. W tym samym roku wydana została decyzja w sprawie praktyk Kaufland Polska Markety. Spółkawymagała od dostawców obniżenia ceny produktów rolnych i spożywczych już po ich sprzedaży.
W 2021 r. i 2022 r. UOKiK opublikował również dwa raporty, które m.in. wskazywały, jakie praktyki sieci handlowych mogą być uznane za nieuczciwe wykorzystywanie przewagi kontraktowej. Pierwszy z raportów opisywał rabaty stosowane przez sieci handlowe. Drugi dotyczył opłat okołosprzedażowych, pobieranych za wykonywanie na rzecz dostawców świadczeń związanych z procesem sprzedaży towarów. Obecnie w toku są m.in. postepowania dotyczące opłat logistycznych pobieranych przez Carrefour Polska i Auchan Polska.
Przedsiębiorco, rolniku, jeżeli działasz w branży rolno-spożywczej i twój duży kontrahent wykorzystuje swoją przewagę, narzucając niekorzystne dla ciebie warunki współpracy – zawiadom UOKiK. Uruchomiliśmy specjalny formularz, który ułatwi ci zgłoszenie nieprawidłowości. Wejdź i wypełnij: ankieta.uokik.gov.pl/formularz-zgloszenie-przewaga/.
